یکی از مراحل موثر درمان برخی از انواع سرطان‌ها، شیمی‌درمانی است و مثل اغلب درمان‌ها ممکن است عوارض جانبی‌ای به همراه داشته باشد. تغییرات در پوست و مو، از جمله عوارضی است که بیماران ممکن است با آن مواجه شوند، بنابراین مراقبت از پوست در شیمی‌درمانی بسیار مهم و حیاتی است. با تنظیم یک روتین مراقبت از پوست در شیمی‌درمانی، پیشگیری از عفونت‌های پوستی و کمک به کاهش عوارض جانبی، می‌تواند طی کردن مراحل درمان را آسان‌تر کند.
برای نشان دادن اهمیت این موضوع، باید بدانید که «پوست» مهم‌ترین پوشش محافظتی مورد اعتماد افراد در برابر میکروب‌ها در دنیای بیرون است. پیش از شیمی‌درمانی، ممکن است بروز لک‌‌های پوستی و جوش را تجربه کنیم که با کمی مراقبت و استفاده از محصولات مناسب، بدون مشکل بهبود می‌یابند. اما در طول شیمی‌درمانی، توانایی بدن برای التیام و مبارزه با عفونت تغییر می‌کند و برای سیستم ایمنی بدن مقابله با عوارض و مشکلات پوستی سخت‌تر می‌شود.
نکته اصلی این است که مراقبت از پوست در شیمی‌درمانی و جلوگیری از عفونت‌های پوستی در طول درمان سرطان، گام مهمی است برای تسهیل روند درمان است.
چالش‌های مراقبت از پوست در شیمی درمانی
بیماران در طول شیمی‌درمانی ممکن است با چالش‌های پوستی مواجه شوند، از جمله:
پوست خشک‌تر، حساس‌تر و شکننده‌تر از همیشه می‌شود؛ پوست خشک خارش ایجاد کرده که می‌تواند اذیت‌کننده باشد و در نهایت منجر به اگزما، زخم‌ها و خراشیدگی روی پوست شود. خشکی دست‌ها و درماتیت تحریک‌کننده پوست به دلیل شستن مکرر دست‌ها و استفاده از ضدعفونی‌کننده‌هایی که در طول روز برای مبارزه با عفونت‌ها به آنها وابسته‌ایم، هم چالش‌برانگیز هستند. واکنش‌های آلرژیک و حساسیت به نور خورشید می‌تواند با وجود داروهایی که در طول درمان دریافت می‌کنید رخ دهد.
ناخن‌ها و کوتیکول‌ها ممکن است در طول شیمی‌درمانی شکننده شوند و برخی از داروهای شیمی‌درمانی حتی باعث تغییر شکل و نازک شدن ناخن‌ها شده و می‌توانند ناخن ها را شکننده، دردناک و مستعد آسیب کنند.
خبر خوب این است که تغییرات ساده در روال مراقبت از پوست در شیمی درمانی می‌تواند به ما کمک کند تا از بروز این مشکلات جلوگیری کنیم و پوست خود را سالم نگه داریم. دقت کنید که مراقبت از پوست بعد از شیمی درمانی هم مهم است، چرا که اثر داروها ممکن است مدتی در بدن باقی بمانند.
نکات مهم مراقبت از پوست در شیمی درمانی
در روتین مراقبت از پوست در شیمی‌درمانی از محصولات باکیفیت با فرمولاسیون تخصصی استفاده کنید. کلید یک روتین مراقبت از پوست در شیمی درمانی، استفاده از پاک کننده‌های ضدحساسیت و ملایم پوست و به دنبال آن اعمال کرم آبرسان و مرطوب‌کننده‌های مناسب در هر روز است.
مسئله مهم دیگر این است که باید از آلرژن‌های غیرضروری (مثل برخی عطرها) و محرک‌های شیمیایی (مانند برخی از مواد تشکیل دهنده محصولات ضدآکنه و جوانساز) اجتناب کرد.
برای مراقبت از پوست در شیمی درمانی، در صورت استفاده از لوازم آرایشی، در انتهای روز حتما پوست خود را پاکسازی کنید و برای این کار فقط از پاک‌کننده‌های ملایم و ضد حساسیت استفاده کنید. پوست را به آرامی با یک پاک‌کننده که pH متعادلی دارد و فاقد مواد معطر و لایه‌بردار است، تمیز کنید تا بدون از بین بردن سد رطوبتی محافظ پوست، به طور ایمن آلودگی‌های روزانه را پاک کند. دقت کنید که برخی از صابون‌ها که pH آنها بیش از حد قلیایی است، باکتری‌های مفید پوست را از بین برده و باعث می‌شوند پوست در برابر میکروب‌ها و عوامل بیماری‌زا، آسیب پذیرتر شود. پس بهتر است استفاده از صابون‌های قلیایی را از روتین مراقبت از پوست در شیمی درمانی حذف کنید.
همیشه پس از استفاده از پاک‌کننده پوست، باید صورت خوب و با دقت شسته شود. این برای محافظت از لیپیدها و پروتئین جلوگیری‌کننده از شکنندگی پوست بسیار مهم است. باقی ماندن صابون یا پاک‌کننده منجر به حذف لیپیدها و در نهایت آسیب رساندن به پروتئین کراتین پوست می‌شود.
نه فقط در روتین مراقبت پوست در شیمی درمانی، بلکه برای تمام افراد؛ پاکسازی پوست با آب بسیار داغ می‌تواند مضر باشد، بنابراین دمای آب برای شستشوی صورت باید ولرم باشد. به یاد داشته باشید که آب داغ چربی و کثیفی ظروف را از بین میبرد اما این کاری نیست که بخواهیم برای پوست انجام دهیم، زیرا آب داغ می‌تواند عروق خون را گشاد کند و به بافت‌های حساس آن آسیب بزند، همچنین با از بین بردن چربی‌های محافظ صورت، پوست را خشک کند.
پس از تمیز کردن پوست، مرطوب کننده را چند دقیقه پس از خشک کردن پوست با حوله روی صورت پخش کنید. مرطوب کننده رطوبتی را که پوست شما در حین پاکسازی جذب کرده است، به دام می اندازد. از یک مرطوب کننده غنی حاوی روغن‌های گیاهی ضد حساسیت استفاده کنید و برای مراقبت از پوست در شیمی درمانی، از مرطوب‌کننده‌های حاوی مواد معطر، حساسیت‌زا و تحریک‌کننده، از جمله برخی از ترکیبات ضد پیری و آکنه مانند سالیسیلیک اسید، گلیکولیک اسید (AHAs) و رتینول اجتناب کنید.
متخصصین پوست، برای کمک به درمان بسیاری از مشکلات پوستی مثل جوش‌های ناشی از آلرژی دارویی، پوسته‌پوسته شدن در اثر داروهای شیمی درمانی، و ترک خوردگی پوست در اثر خشکی؛ روتین ملایم همراه با مرطوب‌کننده یا آبرسان باکیفیت را توصیه می‌کنند. این یک روال تایید شده مراقبت از پوست در شیمی درمانی است که به درمان اختلالات در سد دفاعی پوست کمک می‌کند. سد اپیدرمی از سلول های زنده پر از پروتئین کراتین تشکیل شده است که به سلول های مرده در لایه شاخی (لایه بیرونی اپیدرم) تبدیل می شوند. بیرونی ترین لایه پوست ما، اپیدرم است که سلول های اصلی آن حاوی کراتین و مرطوب کننده‌های طبیعی، کلسترول، سرامید و اسیدهای چرب هستند. این لایه همان سد دفاعی پوست ماست.
وظیفه ما در روتین مراقبت از پوست در شیمی درمانی، محافظت از این سد دفاعی است. برای جلوگیری از افتادگی و شل‌شدن پوست صورت، می‌توانید کرم‌های لیفت و سفت کننده را در روتین مراقبت از پوست بعد از شیمی درمانی قرار دهید.
همچنین در صورتی که داروها منجر به نازک شدن یا ریزش مو شدند، نگران نباشید چرا که با اتمام درمان موها دوباره رشد می‌کنند و در آن مرحله می‌توانید با استفاده از محصولات و سرم‌های تقویت کننده مو؛ رشد موها را تسریع کنید. برای انتخاب راحت‌تر محصولات مناسب مراقبت از پوست در شیمی درمانی، ما برای شما یک لیست از محصولات باکیفیت آماده کرده‌ایم که می‌توانید آنها را در سبد خرید مراقبت از پوست در شیمی درمانی ببینید. در صورتی که مشکلات پوستی شما فراتر از چالش‌های کوچکی مثل جوش زدن، خشکی یا پوسته پوسته شدن بود، حتما با پزشک خود مشورت کنید و برای درمان از متخصص پوست کمک بگیرید، این محصولات بهداشتی، فقط برای تنظیم یک روتین مراقبت از پوست در شیمی درمانی هستند و مشکلات جدی باید توسط پزشک بررسی شوند.
